Sinds 2012 zijn we in het VO actief en zoeken we ieder jaar naar de beste manier om Nederlandse docenten samen te laten leren met hun Keniaanse collega’s. Nu we het vijfde jaar ingaan merken we deze week heel goed dat ook dit programma steeds meer bekend raakt; bij de principals en zeker bij de docenten. Deze zaterdag de VO deelnemers van start met de eerste workshops op de secondary schools. Vermoeid, maar met een grote glimlach komen de docenten terug na een inspannende dag. Rita Vrij, docent bij stichting SOML, schrijft:
We gaan op weg naar Babla Diani Secondary School. Jolanthe en ik hebben geen idee wat ons te wachten staat. Hoeveel docenten, de tijdsplanning, de leervragen… We gaan ‘meeten’, ‘connecten’ en ‘learnen’. Met de tassen vol materiaal, papieren en stroopwafels togen we per taxi naar de school. De principal Obadiah Ngukih verwelkomt ons hartelijk. Overigens is de school leeg. In zijn kantoor is smoorheet en het introductiegesprek duurt vijf kwartier. De principal vertelt ons over de school en het systeem. Over corruptie bij de examens. Over de periode van transitie waarin het systeem nu zit. Het is namelijk zo dat het wettelijk verboden is -sinds 1 januari- om leerlingen te straffen met stok en met de vuist. De leraren zijn nu onthand en weten vervolgens niet hoe ze moeten disciplineren, leerlingen weten dat de gebruikelijke straf uitblijft en misdragen zich. Overigens, dit ‘caning’ werd ook ingezet als straf bij niet gemaakt huiswerk. Hij vraagt ons trouwens de hemd van het lijf vragen over ons onderwijs, en wij hem. Dan lopen we door brede, hoge en vooral schone gangen naar de staff room waar de docenten wachten. Vijf. In de loop van de ochtend druppelen nog vier mensen binnen, maar tegelijkertijd verdwijnen ook weer docenten. Een groepje van zes- vijf vrouwen en één man- vormen de kern. Na een ronde van ’to meet’, volgt een ronde van ’to connect’. Intussen zwelt ergens uit het gebouw een enorme herrie aan van kinderstemmen, van electronische muziek. Blijkt er een regionale drama contest plaats te vinden. Onder ons raam. Nu is het al niet makkelijk om het Engels los te weken uit de taal die de Kenianen spreken (omgekeerd is dat vast ook het geval) en de docenten spreken met zachte stem. We vervolgen echter dapper ons programma. Op enig moment denk ik dat aan het tumult slagwerk wordt toegevoegd. Dat blijkt echter een slagregen te wezen, een moesson dendert uit de hemel. Verbijsterd staar ik door het raam. Een grijs gordijn sluit de buitenwereld voor ons af. Na een ronde spelletjes volgt ’n ronde delen van kennis, van vragen, van handreikingen, van ideeën. Het urgentste topic is het straffen. Het negatief benaderen van een leerling is dominant ofschoon de docenten allen verlangen naar een positief contact en hun best doen om verbinding te maken. De docenten zijn heel idealistisch over onderwijs.
We doen een spelletje waarbij de docent een foto uitzoekt die zijn of haar opvatting, droom en beeld vertegenwoordigt. Ook spreken we over dat wat ons angst inboezemt als we aan ons onderwijs denken. En alweer: wat gebeurt er wanneer we niet kunnen slaan of ‘canen’.
En dan is het al middag… Veel tijd hebben we besteed aan het praten over positief omgaan met leerlingen. Over praten met leerlingen, gesprekken hebben. Over de kunst om de groep niet als een blok te zien, maar als individu met behoeften, met een geschiedenis, met talenten en mogelijkheden. Dan is het twee uur. We evalueren de ochtend met elkaar en met een opgewekt gemoed rijden we terug naar het hotel… Werk aan de winkel immers. Verslagen maken, inventariseren. En moe dat we zijn.
Rita Vrij
