Het was mooi, het was warm in vele opzichten, er was vriendschap, emotie, tevredenheid en er was vooral iets te vieren. Daarvoor was de final celebration natuurlijk een uitgelezen mogelijkheid. Als snel dansten zwart en wit, kleurrijk door de Kenianen ‘aangekleed’, spontaan over het grasveld. En toen we ons lijflied ‘Education is Future’ (zie ook bij projecten) ten gehore brachten, doemde voor het eerst een muur van fotograferende Keniaanse vrienden voor ons op. Ah, zo voelt dat dus als iemand voortdurend met een camera voor je neus staat.Eenmaal terug in de Nederlandse zon en een graad of 30 minder, voel ik de behoefte om deze reis maar eens op zijn effecten te beschouwen.
Algemeen
Sommigen stapten met de nodige vraagtekens en zelfs enig cynisme op Schiphol in het vliegtuig. Zondagmorgen in Mombasa was dat cynisme volledig gesmolten. ‘Ze weten thuis wel, hoe kritisch ik vaak ben maar als ik mijn V.O.-collega’s vertel hoe fantastisch dit project is, geloven ze me dus ook’, vertelde Jan me spontaan. ‘Dat zal me mijn hele leven bijblijven’ en ‘Ik kom terug als een ander mens en een leraar, die weer weet waar het omgaat’, waren andere geluiden. Mooie bedoelde effecten van Meet Connect Learn. En het moet gezegd, deze 48 Nederlandse collega’s uit diverse windstreken en onderwijsdisciplines bleek ook onderling buitengewoon goed in staat om te verbinden en een hechte groep te worden. Ging dan alles goed? Nee, natuurlijk niet. Dit is Kenia. Voorzitter Mia had het in haar openingsspeech nog benadrukt: ‘Verwonder je zoveel mogelijk en probeer je niet te ergeren.’ Voor sommigen duurt dat natuurlijk even, vooral als een school plotseling een sportdag heeft of het rooster in de weg blijkt te zitten. Of in mijn geval de website van T4T niet bereikbaar of te vullen is. Naast flexibiliteit wordt van de deelnemers ook creativiteit en flexibiliteit verwacht. In de meeste gevallen lukte dat ook, maar sommige projecten zijn nog vrij nieuw en dan is het wel iets meer pionieren.
Het V.O.-project
Bleken vorig jaar veel scholen spontaan niet meer op de hoogte van onze komst, dit jaar bleken de contacten stevig genoeg om dat te voorkomen en heeft er veel uitwisseling van kennis en mogelijkheden plaatsgevonden. En als dan soms het rooster voor de middag niet meer op een workshop is voorbereid, dan vraagt dat inderdaad de nodige creativiteit. De enthousiaste verhalen van onze V.O.-mensen beloven in ieder geval veel goeds voor de toekomst.
Het Speciaal Onderwijs
In een eerder bericht heb ik me al verwonderd over workshop door de collega’s in dit project.Twee jaar geleden was voorzichtig wat gesnuffeld, maar dit jaar hebben ze 6 scholen voor Special Needs (doven, blinden en lichamelijk of geestelijk beperkte kinderen) of met een afdeling daarvoor kunnen verbinden. Reinier Bos vertelde me, dat hij meteen voor thuis ‘het plaatje’ had ontdekt en dat hij voor Kenia een idee voor de toekomst zou schrijven.
Directeuren in voorbereiding
De directeuren P.O
Het directeurenproject is na 10 jaar al behoorlijk geëvolueerd en dat merk je. Zowel in de voorbereiding als in het veld. Het programma is uiteraard flexibel, maar wel vooral gericht op effecten op de scholen en dus in de klas. Eigenaar worden van je eigen ontwikkeling, is de basis. Zowel voor de head teachers als voor de teachers. Daarvoor is de zogenaamde Kruk van zelfvertrouwen (the Stool of Confidence) als middel voor een ontwikkelingsgericht klassenbezoek en feedbackgesprek ingevoerd. De Nederlanders gingen na de workshops in het weekend tot vrijdag naar de scholen toe en zagen bij de toepassing uiteraard veel verschillen tussen head teachers, maar vooral ook mooie voorbeelden van de effecten op de leraar. En daar hebben kinderen tenslotte het meest aan.
De inspecteurs P.O.
Voor de tweede keer gingen Hester en Koos als inspecteur mee om te kijken wat er van de twee jaar geleden ontworpen systematiek was overgebleven. In hun workshops samen met Dick de Groot kwamen de Curriculum Support Officers (de vroegere Zone Officers, maar what’s in a name) tot de conclusie, dat de toen gekozen KRIPT-benadering goed te combineren is met andere instrumenten. In deze benadering voeren ze twee klassenbezoeken uit (de CSO’s worden vanuit de Keniaanse eisen geacht om deze leraren ook feedback te geven), hebben een gesprek met ouders, leraren en kinderen en presenteren ze hun bevindingen aan de head teacher en het team. Hierbij is een coachende benadering gewenst (alleen kritiek werkt ook in Kenia niet), waarbij de goede ontwikkelingen de nadruk krijgen en over enkele verbeterpunten afspraken worden gemaakt. Vanuit de directeuren horen we deze veranderde werkwijze al regelmatig terug. Onze inspecteurs zijn mee geweest, maar vooral naar de zwakke scholen. Hierdoor hebben ze zelf de kwaliteit van het onderwijs niet in brede zin kunnen zien. Want ook hier zijn verschillen.
De schoolleidersopleiding
In feite is deze opleiding, bedoeld voor high potentials, maar geselecteerd door de Curriculum Edudation Officers (voorheen DEO’s, een segment hoger in de orde), nu aan het einde van de derde cyclus van twee jaar. Hierdoor worden al veel Keniaanse afgestudeerde en tot coach opgeleide collega’s ingezet. Kunnen we dus al weg? Ogenschijnlijk is dat te hoog ingezet. Wat wij in 11 dagen met de deelnemers bereiken blijkt aanzienlijk meer dan wat zij in het afgelopen jaar hebben gedaan. Natuurlijk zit hun eigen praktijk van alle dag in de weg en zit plannen niet echt in hun bloed, maar toch. Francis Nzai gaf in zijn slotspeech nog maar eens nadrukkelijk aan hoe belangrijk hier een goed keuzeproces is. Over een half jaar het examen. We zijn benieuwd.
Meetbaar en merkbaar
Teachers4teachers heeft haar doelen voor dit onderwijs indertijd ook meetbaar gemaakt, namelijk een substantiële verhoging van de KCPE-scores (eindtoetsen standard 8) in Kwale County. Ons voormalig bestuurslid Johan Gelauf kon de Keniaanse stakeholders verrassen met een analyse. Hij concludeert, dat de gemiddelde score de laatste vijf jaar met 12 punten is gestegen tot 234 en dat het aantal scholen met een score van 250 of meer van 14% naar 26% is toegenomen. Wat merken wij? Op steeds meer scholen wordt in groepen gewerkt en vooral in scholen, die hebben deelgenomen aan de T4T workshops worden meer coöperatieve werkvormen gebruikt. De slotconclusie, die overigens breed in Kenia wordt gedeeld: De correlatie tussen Engels en de andere vakken (behalve Kishwahili) is opmerkelijk. Wie het Engels opvijzelt, scoort in de andere vakken ook beter.
Zingen, een Keniaans onderdeel in de workshop
Bedankt voor ieders tomeloze inzet, we gaan nog maar even door en zullen alle medereizigers en stakeholders een e-mailsignaal geven als er nieuwe berichten op de website en facebook verschijnen.
Ruud Musman
