Jan van Aert met Fatuma Achani

Steeds kleurrijker worden ze tijdens de afsluitende final celebration, waarop terecht de onderlinge vriendschappen tussen Keniaanse en Nederlandse onderwijsmensen wordt gevierd. Als dank versieren de Keniaanse collega’s tijdens zang en dans de Nederlanders met prachtige jurken en doeken. Dat de deputy governor van Kwale er ook is, wordt al snel duidelijk uit haar uigebreide gevolg. Het vak van de notabelen is meer dan gevuld. Natuurlijk zijn er speeches van onze voorzitter Jan van Aert en de deputy van de Teachers Service Commission (TSC), de werkgever die, na herhaaldelijk aandringen van Francis Nzai, uiteindelijk gelukkig toestemming gaf om scholen te bezoeken tijdens deze voor hen belangrijke derde termijn. Francis verrast het massaal opgekomen publiek met de aankondiging, dat hij samen met de KCDF (Kenyan Community Development Foundation) een local fundraising team gaat oprichten, omdat Teachers4teachers nu te veel leunt op Nederlandse bijdragen. Om de vaart er in te houden presenteert hij meteen maar vijf van de zeven  leden van zijn team. De timing lijkt goed, want in haar speech geeft deputy Governor Fatuma Achani aan, dat het team op een bijdrage van de County kan rekenen. Fatuma benadrukt eens te meer het belang van onderwijs als basis van alle ontwikkeling en de rol die T4T daar sinds 2003 in speelt.
Traditioneel wordt de celebration besloten met het optreden van de Tarumbetagroep, maar eerst door ons eigen onvolprezen team met het T4T-lied Education is Future. Het ziet er wel even vreemd uit als de groep het gezicht naar de notabelen richt, waardoor het merendeel van het publiek alleen ruggen ziet. Maar zo zijn de etiquettes in Kenya nu eenmaal. Zoals te verwachten vindt dit team snel een oplossing voor deze ongemakkelijke situatie. Bij het refrein draat men zich snel om, zodat iedereen bediend wordt.

De projecten
Dat local fundraising steeds urgenter wordt voor T4T is mede te danken aan de ontwikkelingen binnen de projecten, die in aantal ook nog eens groeien. In on  Strategisch beleidsplan streven we er naar dat Kenianen steeds meer zelf verantwoordelijk worden voor de projecten. En omdat T4T geen geld of goederen geeft, maar met steun van besturen zelf komen, zal er bij de overdracht steeds minder financieel bijgedragen worden vanuit Nederland. Een schets van de stand van zaken:

De duo’s voor de train-de trainer pilot

Early Child Development
Nu nog geven Nederlanders de workshops aan leraren en directeuren en ook de Ward Officers (inspecteurs) worden door T4T begeleid, in dit geval bij het ontwerpen van een observatieinstrument voor Jonge Kinderen en bij effectieve communicatie. Vanaf komend jaar zullen ook Keniaanse facilitators worden opgeleid om workshops te geven, mits er ervaren Nederlanders meegaan.
Special Needs Education (SNE)
Dit project is nog jong en vraagt voorlopig nog wel veel aandacht van T4T. De verschillen tussen scholen zijn enorm. Soms wordt er nog nauwelijks onderwijs gegeven, o.a. omdat de kennis van beperkingen ontbreekt, soms probeert men een special needs kind wel degelijk zich te laten ontwikkelen. Het thema van dit jaar is dan ook  ‘Awareness of disabilities and possibilities’
Primarary Education
Dit project draait al langer en dit jaar zijn drie ervaren Nederlanders begonnen met een train-de-trainers aanpak. Zij krijgen alleen een potentieel geschikte Keniaanse collega mee om de workshops te geven. Spannend? Ja. Geslaagd? De resultaten zijn positief, maar er zijn nog stappen te maken Het is dan ook nog maar het begin. Het thema voor deze groep is ‘ Coaching approach and educational leadership.
Schoolleaders Course
Bij deze cursus zijn we al heel ver. Begonnen we in 2007 met acht Nederlandse coaches en vier trainers, nu zijn er nog slechts Keniaanse coaches en ook de cursus wordt volledig door Keniaanse trainers geleid. T4T monitort nog slechts.
Coaching Course
Deze training levert de coaches voor de schoolleidersopleiding en dit jaar is Mishi Dohla voor het eerst trainer coaching in opleiding. Dat betekent learning by doing en het moet gezegd, ze pakt haar rol goed en neemt veel initiatief. Het invoegen van relevante theorieën in de praktijkreflecties vraagt uiteraard aandacht, maar er zijn nog twee jaar te gaan. Voordeel van deze ontwikkeling is de continuïteit gedurende de maanden, dat T4T er niet is.
Secondary Education
Het voortgezet onderwijs in Kwale heeft landelijk bepaald nog geen goede naam. Zie: Een artikel over de ontwikkelingen in het VO. Het was lange tijd bovendien pionieren voor T4T om de juiste contactpersonen te achterhalen. Inmiddels krijgt het project een steeds steviger basis, mede doordat de teamleiders (Heads of Department in charge with academics) het belang inzien van een doorlopend programma. Dit jaar is in overleg gekozen voor communicatie. Daarmee zijn de Nederlandse teamleiders dan ook het veld ingegaan. De belangstelling voor de workshops neemt overigens flink toe. Dus T4T is zeer gebaat bij meer VO-besturen om aan dit interessante (ook voor de Nederlanders!) project deel te nemen.
Curriculum Support officers 
De inspecteurs zijn een belangrijke schakel. Zelf geven zij aan, dat de verbeterde onderwijsprestaties mede te danken zijn aan T4T. Daarbij noemen ze naast de workshops ook hun veranderende rol, waardoor er meer commitment bij de directeuren is om de school daadwerkelijk te ontwikkelen. De omslag van control naar Support (de verandering van Zone Officer naar Support Officer is nog maar enkele jaren geleden gedaan) krijgt steeds meer gestalte. Hier heeft T4T bijgedragen aan een effectief instrument voor schoolbezoeken (KRIPT) en de coaching approach. Het instrument is inmiddels vervangen door een nationaal assessment instrument, maar de coaching approach blijft. In deze workshops is in hoge mate sprake van gelijkwaardigheid. Dit jaar bijvoorbeeld door een brainstorm over de vermindering van hun workload zonder verlies van kwaliteit.

En zo keert een bijzonder gemotiveerde groep met een hoofd vol indrukken terug naar hun herfstachtige thuisland om aandachtig luisterende maar nauwelijks begrijpende familieleden te proberen duidelijk te maken ‘hoe het was’.

Ruud Musman