‘Nee toch? Wat krijgen we nou. En ik lees steeds, dat iedereen zo vriendelijk en aardig is. En je zet er ook nog zo’n foto bij. Lekker bezig met die coaching.’ Het zou zo maar een reactie kunnen zijn, maar die ga ik niet invullen. Precies wat we in de training coaching ook leren. Het is niet altijd wat je denkt, dus parkeer je mening en wees nieuwsgierig. Hoe men kijkt (luistert) maakt wat men ziet (hoort) en min of meer wat men doet of laat. Van elementair belang voor een coach. De context van de foto is een metaforische energizer om onze inmiddels in Kenia befaamde ‘Stool of confidence’ te duiden. Wie ooit meegeweest is, weet er alles van. Op één been sta je wankel, met zijn tweeën op twee benen ook niet erg stabiel, maar met zijn drieën op drie benen sta je steving. Als een kruk op drie poten. Die laatste situatie wordt hier uitgeprobeerd, waarbij de poten staan voor een positief zelfbeeld, positieve feedback en het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Het is een manier van feedback geven na een observatie, waarin de geobserveerde leerkracht zelfvertrouwen opbouwt en eigenaar blijft van zijn eigen ontwikkeling. Een heel verschil met de beoordelende wijze, waaraan men in Kenia gewend is. Onze leraren passen ze op dit moment toe op de scholen.

Van de coachees, die allemaal de module coachend leiderschap hebben gevolgd, verwacht ik een naadloze uitvoering op deze eerste coachingsdag. Buiten de waard gerekend dus. Met name de stap complimenten geven wordt al rap overgeslagen bij onze opfrisoefening. Snel op zoek naar verbeterpunten. Ik zie vertwijfelde gezichten en onderbreek het gesprek. Je ziet de kruk wankelen. Oude gewoontes leer je niet zo maar af.

Deze nieuwe groep is gretig. Dat blijkt onder meer uit het lesje flexibiliteit, dat ik zelf krijg. Zondag dag zou ik twee uurtjes met ze kennismaken, wat inleiden en de organisatie van de schoolbezoeken afstemmen. Zijn ze al twee dagen aanwezig bij de schoolleidersopleiding en kennen ze elkaar, hun mentor en hun schoolleiders inmiddels al. In wezen ben ik de enige ‘nieuwe’. Maandag zouden we dan de hele dag gas gaan geven, maar ’this is Kenya’. Ze hebben andere verplichtingen. Kan dat op zo korte termijn? Ja dat kan. Naar dinsdag dan? Gaat niet. We komen uit op maandagmiddag. Vind ik te kort. ‘Oké, dan werken we door tot vijf uur,’ oppert Bahatisha. Iedereen knikt instemmend. That’s the spirit. En dus doen we deze zondag al veel meer dan gedacht. Dat ik het materiaal daarvoor niet bij me heb, kan in Kenia geen excuus zijn. ‘Het digibord doet het niet, dus ik kan mijn les niet geven,’ telt hier niet. Improviseren maar. Hakuna matata.
De coachees doen alles met volle overtuiging mee. Al kijken ze wel even vreemd op als ik ”de Robot’ met ze doe en vraag of van elk tweetal één op zijn/haar rug op de grond wil gaan liggen. De ander probeert de robot met enkelvoudige opdrachten (links, rechts, arm, been etc.) tot staan te krijgen. Het maakt duidelijk, dat wij dingen automatisch doen, die voor een ander nog in kleine stappen ontwikkeld moeten worden. De oefeningen komen goed binnen en maandagmiddag pakken we door. Het is half zes als ik in een tuktuk terug naar Ukunda hobbel.

Ruud Musman