Na bijna een half jaar sluiting is de Keniaanse regering van plan onder voorwaarden de scholen op 1 september weer te openen. Onder voorwaarden? Inderdaad. Hoewel het aantal besmettingen (ruim 3800, maar wel een toename) en doden (104) verhoudingsgewijs laag is, zit de angst voor besmetting bij kinderen er flink in. Dat betekent sociale afstand, mondkapjes, aantal leraren, toiletten, hygiënemaatregelen etc. Ook hier wordt al nagedacht over gedeeltelijke opening, de ene klas ’s ochtends, de andere ’s middags. Zelfs de optie om alleen standard 4 en 8 naar school te laten gaan (zij staan voor de overgangsexamens) ligt al op tafel. En tot die tijd? Er zijn lessen op radio, tv en online volgens schema van het nationale curriculum. De meeste kinderen volgen ze niet. Eigenlijk staat het onderwijs gewoon stil. Het aanvankelijke plan om de KCPE- en KCSE-tests gewoon in november te laten doorgaan, zal dan ook niet doorgaan. Februari wordt als nieuwe datum genoemd.
In Kwale zijn overigens geen nieuwe besmettingen geconstateerd. De lock down is hier en in Kilifi inmiddels opgegeven, maar voor Mombasa en Nairobi geldt dat zeker niet.

Rondje langs de velden

Ik besluit een ‘rondje langs de velden’ te maken om eens te horen hoe men er voor staat.
Francis Nzai, onze directeur: “Met mij en mijn familie gaat het goed. Ik heb me bezig gehouden met activiteiten ten bate van de gemeenschap, voedsel en mondkapjes rondbrengen bij de kwetsbaren. Leraren, directeuren en Curriculem Support Officers zijn gewoon thuis. We hebben nog wel een avondklok van 21.00-4.00 in het hele land. Er wordt door de regering inmiddels massaal getest, contactonderzoek gedaan en geïsoleerd om de curve te laten afbuigen.”
Mohamed Tenga, directeur en coach: “In Kenia gaat het steeds beroerder, maar in Kwale valt het mee. Wel laten veel mensen zich testen omdat ze bang zijn. Er zijn geen lesactiviteiten. Vooral onze plattelandskinderen zijn niet in de gelegenheid om lessen te volgen. Er zal nog heel wat moeten gebeuren, willen de scholen open mogen in februari. Intussen zijn er grote zorgen om flink wat kinderen. We hebben geen controle over wat er thuis gebeurt en ik vrees dat velen in september niet meer terug naar school gaan. Het aantal dropouts wegens zwangerschap en drugsgerelateerde problemen zal stijgen. Zelfs ouders realiseren zich nu hoe belangrijk leraren zijn.”
Esther Mwanza, directeur en coachee: “Kinderen zijn gedoemd om thuis te blijven. We begeleiden die een beetje met hun online-opdrachten, voor zover ze al te bereiken zijn. Ik weet dat ze erg naar hun leraren verlangen.”
Swaleh Mwakugomba, directeur en coachee: “Bij de lessen begeleid ik alleen mijn kinderen. Enkele ouders hebben in kleine groepen privé-onderwijs georganiseerd, wat ik verzorg.”
Abdhala Vesso en Warakka Mkello, directeur en coachee: “Onderwijs en leren staat stil. Hopelijk wordt het in september weer opgestart en wordt alles weer normaal.”

Stagnatie T4T-activiteiten

De algehele stagnatie is duidelijk. Dat geldt ook voor de invoering van het competentiegerichte curriculum en onze begeleidingsactiviteiten bij actief leren. Er gaan geen Nederlandse directeuren naar Kwale in september. Wat er in de periode na de heropening van de scholen wel aan ontwikkeling kan worden gedaan en door wie, is nog volstrekt onduidelijk. T4T heeft inmiddels een behoorlijke organisatie opgebouwd in Kenia met coördinatoren voor allerlei projecten en in sommige projecten spelen Keniaanse professionals al een hoofdrol of in ieder geval een belangrijke rol. Om deze mensen hiertoe in staat te stellen lopen onze kosten door, terwijl de inkomsten stagneren. Dat kunnen we niet te lang lijden. Het is dan ook te hopen, dat mogelijke  acties van deelnemers soulaas kunnen bieden. Onderzoek van Wilde Ganzen wijst in ieder geval uit, dat de hulpbereidheid bij mensen tijdens deze crisis groter is dan ooit, wat o.a. crowdfunding kansrijk maakt. Dat het Keniaanse onderwijsveld hiervan ook maar moge profiteren. Dat begint natuurlijk bij naamsbekendheid, waar onze ambassadeurs alles aan doen. Bijvoorbeeld de Laurentiusstichting in Zuid-Holland, waarvoor Rynell Offerman een serie vlogs heeft gemaakt van zijn werkzaamheden samen met Annette Steenkamp in Kenia. In  dit leuke artikel meer ter inspiratie (met een kleine correctie: in het voorjaar gaan geen directeuren, maar leraren naar Kenia):

Ruud Musman