De behoefte aan duurzame ontwikkeling zit vooral in westers bloed. Morgen is vaak belangrijker dan vandaag. In Afrika ligt dat anders. Mindfulness hoef je ze in Kenia dan ook niet uit te leggen. Door onze en hun lange adem zien we al grote veranderingen in de scholen. Het helpt ontegenzeggelijk, dat we steeds weer terugkomen en het niet laten bij een eenmalige actie.Toch willen we door middel van een pilot in twee clusters onderzoeken hoe de onderwijsontwikkeling in Kwale  nog duurzamer zou kunnen worden, waarbij eigenaarschap een belangrijk element blijft. We doen dat door in beide clusters vier scholen te koppelen, die bereid zijn elkaar te ondersteunen gedurende de komende jaren en we noemen ze ‘professional friends’. Bart Oud verhaalt van zijn belevenissen met het project:

No problems, just challenges

Jambo! Met genoegen en vol energie heb ik het geluk om voor een derde keer met teachers4teachers af te mogen reizen naar Kwale-county in Kenia. Na een lange reis ontwaakte ik in het land van het gemeenschapsleven (Ubuntu): Het land waar mensen vandaag iets voor een ander doen, omdat ze de ander morgen nodig hebben om te overleven; het land waar de gemeenschap gaat boven individuele belangen; het land waar in korte periode een algeheel verbod op plastic zakjes is ingevoerd en het land van de indringende geuren en krachtige mensen. Daarnaast het land waar, net als in alle windrichtingen van de wereld, geldt dat onderwijs de toekomst is: ‘Education Is Future’. Een armbandje met deze tekst dat ik tijdens een vorige T4T-reis heb meegenomen herinnert mij ieder dag aan deze krachtige slogan, die staat voor de ‘empowerment of teachers and their pupils’.

In de zone Gandini ben ik met Anita samen met de schoolleiding van vier scholen gestart met een verdiepende pilot. Deze pilot (een initiatief van Heidi en Yvonne) heeft als doel om een duurzaam plan op een pagina te schrijven met concrete indicatoren die aansluiten bij de doelen van de scholen in relatie met het door de overheid vastgestelde ‘appraisal’ voor leraren. We richten ons hierbij op het ‘active learning’ met behulp van de ‘learning pyramid’.

De beginsituatie was totaal anders dan we van tevoren hadden begrepen. Samen met twee Keniaanse collega’s (coaches) Mary en John hebben we ons plan aangepast aan de groep. Het was een zeer intensieve dag waarin vooral de Kenianen met elkaar in gesprek zijn geweest over het actieve leren onder professionele begeleiding van de coaches. Onze taak gaat steeds meer naar de achtergrond. Het resultaat was wisselend. Een aantal deelnemers was zeer leergierig en gemotiveerd. Enkele deelnemers hadden iets minder arbeidsethos mee van huis genomen, maar daar hebben we de pret niet door laten drukken. Natuurlijk werden we beloond met een heerlijke lunch van rijst en gekookte geit. Kortom; de eerste dagen waren zoals het land van Ubuntu is: onvoorspelbaar en het creatief omgaan met ‘challenges’. Ze spreken in Kenia alleen over ‘challenges’ en nooit over ‘problems’. Daar kunnen wij westerlingen nog wat van leren!

Na het ontvangstritueel bij de headteachers zijn we gestart met enkele senior-teachers, deputies en headteachers van twee scholen. Deze dag was zeer succesvol en veelbelovend voor de rest van de week. De twee schoolteams werkte goed samen en gaven elkaar ‘feedyback’ bij het maken van hun schoolplan dat is gebaseerd op de onderdelen van actief leren uit het beoordelingsinstrument van de Keniaanse overheid. Dinsdag hebben we dit herhaald op twee andere scholen. Hierbij waren de niveauverschillen groot, maar met name de commitment van het schoolteam van Boyani-primary was veelbelovend.

Nieuwsgierig kijk ik samen met Anita, Yvonne en Heidi uit naar de komende dagen. Lukt het ons om te komen tot een kwalitatief mooi plan en een duurzame ontwikkeling met collegiale consultaties van de Keniaanse collega’s in gang te zetten… Zonder onze Calvinistische inslag en met enige Afrikaanse flair zou ik zeggen: ‘We are willing, so we can do it!’

Bart Oud